نقشهٔ راه کنترل کیفیت؛ از ITP تا تحویل
ITP چیست و چرا مهم است؟
برنامهٔ بازرسی و آزمون (ITP) تعیین می‌کند در هر مرحله چه چیزی باید کنترل شود، معیار پذیرش چیست و چه کسی تایید می‌کند. بدون ITP، کنترل‌ها سلیقه‌ای می‌شود و ردیابیِ ایرادها دشوار خواهد بود.
اجزای ضروری ITP
- فهرست مراحل: ساخت اسکلت، رنگ، حمل، نصب، پوسته، متعلقات.
- نقاط توقف (Hold Point): ادامهٔ کار منوط به تایید QC/کارفرما.
- معیار پذیرش: دامنهٔ مجاز تلرانس‌ها، نتایج آزمون‌ها، ظاهر.
- مدارک پشتیبان: گزارش ژئوتکنیک، شاپ‌درایینگ، دیتاشیت رنگ و پیچ.
کنترل جوش؛ از صلاحیت جوشکار تا آزمون‌های عینی
پیش از جوشکاری
- تایید مواد پایه و ورق‌ها: گرید، ضخامت، شناسنامهٔ متریال.
- صلاحیت جوشکار: تاییدیه مهارت و قطعهٔ نمونه.
- شرایط محیطی: رطوبت، دما، باد؛ آماده‌سازی لبه‌ها و ریشه.
حین جوشکاری
- پاس‌های جوش مطابق توالی مصوب؛ کنترل فاصلهٔ ریشه و نفوذ.
- حذف سرباره و آخال بین پاسها؛ جلوگیری از حبس‌شدن آلودگی.
- کنترل اعوجاج: جوش متقارن، بستهای موقت، پیشگرم در ضخامتهای بالا.
پس از جوشکاری
- بازرسی چشمی کامل: ترک سطحی، تخلخل، بریدگی کناره، لب‌پریدگی.
- آزمون‌های غیرمخرب متناسب با اهمیت گره: PT/MT برای عیوب سطحی، UT برای عیوب داخلی در درزهای حساس.
- صافکاری و کنترل اعوجاج نهایی پیش از رنگ.
جدول عیوب رایج جوش و اقدام اصلاحی
| عیب | نشانه‌ها | علت محتمل | اقدام اصلاحی |
| تخلخل | حفره‌های ریز سطحی | آلودگی، رطوبت، گاز محافظ ناکافی | خشک‌کردن ناحیه، تنظیم پارامتر، تمیزکاری بین پاسها |
| بریدگی کناره | شیار در کنارهٔ درز | آمپر زیاد، سرعت بالای حرکت | کاهش آمپر، اصلاح سرعت و زاویهٔ تورچ/الکترود |
| نفوذ ناقص | ردیف سرد در ریشه | گپ نامناسب، حرارت ناکافی | تنظیم گپ، پیشگرم، پاس ریشهٔ اصلاحی |
کنترل پیچ و اتصالات پیچی؛ از گرید تا گشتاور
مواد و آماده‌سازی
- تایید گرید پیچ/مهره و واشر؛ تطبیق با نقشهٔ سازه.
- تمیزکاری سطوح تماس؛ حذف رنگ/گریس از زیرسری و نشیمن.
- تایید طول مؤثر رزوه پس از سفتکاری (رزوهٔ کاملاً درگیر).
بستن پیچها
- بستن مقدماتی همهٔ پیچ‌های گره، سپس سفتکاری نهایی به الگوی متقارن.
- کنترل گشتاور با آچار کالیبره؛ ثبت مقادیر نمونهای در فرم QC.
- علامت‌گذاری پیچ‌های سفت‌شده برای ردیابی (Marking).
چک‌پوینت‌های نصب اتصالات
| آیتم | کنترل | معیار پذیرش | ثبت |
| گرید پیچ | بازرسی چشمی/گواهی | مطابقت با نقشه | فُرم مواد |
| گشتاور | آچار کالیبره | در دامنهٔ تعیین‌شده | چک‌لیست گره |
| واشرها | حضور/جهت نصب | کامل و صحیح | چک‌لیست |
رنگ و پوشش حفاظتی؛ آماده‌سازی سطح تا ضخامت نهایی
آماده‌سازی سطح
- تمیزکاری مکانیکی/سندبلاست به درجهٔ توافق‌شده؛ حذف زنگ، چربی و آلودگی.
- اندازه‌گیری زبری سطح (Profile) برای چسبندگی بهتر پوشش.
اجرا و کنترل ضخامت
- اجرای آستری، میانی و نهایی طبق دیتاشیت رنگ؛ رعایت زمان خشک‌شدن بین لایه‌ها.
- اندازه‌گیری ضخامت خشک (DFT) با ضخامت‌سنج؛ ثبت نقاط نمونه روی اجزای اصلی.
- رفع عیوب: شره، حبس حباب، نواحی سایه‌دار، لب‌پریدگی در گوشه‌ها.
چک‌لیست رنگ
| بخش | آزمون/بازرسی | پذیرش | اقدام اصلاحی |
| آماده‌سازی | تمیزی بصری، زبری | مطابق سطح توافق‌شده | تکرار تمیزکاری/بلاست |
| DFT | اندازه‌گیری تصادفی | در بازهٔ مصوب | اعمال لایهٔ تکمیلی |
| ظاهر | بازرسی چشمی | بدون شره و حباب | سنبه‌گیری و ترمیم |
تلرانس‌ها و نصب اسکلت؛ راستا، شاقولی، تراز، گِره و فاصله‌ها
قبل از برپا کردن قابها
- تراز و ارتفاع پِلیت‌ها و بولت‌های مهاری؛ کنترل با نیوو/تئودولیت.
- نقشه‌برداری محورهای اصلی؛ تطبیق با پلان شاپ‌درایینگ.
حین نصب
- کنترل شاقولی ستون‌ها پس از هر مرحلهٔ سفتکاری موقت.
- کنترل فاصلهٔ قابها (گام قابها) و راستای نهایی تیرها.
- بررسی اعوجاج و تابیدگی اعضا پیش از تثبیت نهایی.
پس از تثبیت
- اندازه‌گیری شاقولی/تراز نهایی، فاصلهٔ محور تا محور، دهانه و ارتفاع مؤثر.
- کنترل همپوشانی سوراخ‌ها و نشیمن صحیح پلیت‌ها و نبشی‌ها.
جدول تلرانسهای اجرایی نمونه
| آیتم | پارامتر | دامنهٔ قابل‌قبول (نمونه) | روش کنترل |
| ستون | شاقولی | انحراف محدود در ارتفاع ستون | تئودولیت/شاقول |
| تیر | تراز | انحراف محدود در طول دهانه | ترازیاب/تئودولیت |
| قابها | گام | انحراف محدود از مقدار اسمی | نقشه‌برداری |
پوسته و آب‌بندی؛ کنترل کیفیتی که هر روز به چشم می‌آید
پس از نصب اسکلت، کیفیت پوسته بیشترین اثر را بر تجربهٔ بهره‌بردار دارد. کنترل کیپ‌درز بودن اتصال پانل‌ها، همپوشانی درز طولی و آب‌بندی تاج/کناره‌ها ضروری است. برای انتخاب و کنترل جزئیات پوشش از صفحات فنی ساندویچپانل سقفی و ساندویچپانل دیواری استفاده کنید؛ در فضاهای کنترل‌شده، جزئیات کلین‌روم نیز اهمیت دارد.
ثبت، ردیابی و بستن Punch List؛ از NCR تا تایید نهایی
مدیریت عدمِ انطباق (NCR)
- ثبت ایراد با کُد یکتا، عکس، موقعیت و ارجاع به معیار پذیرش.
- تعیین اقدام اصلاحی، مسئول و مهلت؛ پیگیری تا تایید بسته‌شدن.
Punch List تحویل
- فهرست نهایی ایرادهای جزئی: ترمیم رنگ نقطه‌ای، هم‌تراز کردن پوشش، سفتکاری مجدد چند پیچ.
- ضمیمهٔ مدارک: نتایج آزمون‌ها، گواهی مواد، چک‌لیست‌های امضاشده، نقشهٔ چون‌ساخت.
چک‌لیست میدانی آمادهٔ چاپ
| حوزه | آیتم کنترل | وضعیت | یادداشت |
| جوش | بازرسی چشمی/آزمون NDT در گرههای حساس | قبول/رد | — |
| پیچ | گشتاور با آچار کالیبره، رزوهٔ درگیر، واشر | قبول/رد | — |
| رنگ | DFT، ظاهر، ترمیم نقاط آسیب‌دیده | قبول/رد | — |
| تلرانس | شاقولی ستون، تراز تیر، گام قابها | قبول/رد | — |
| پوسته | درزگیری، همپوشانی، فلاشینگها | قبول/رد | — |
نتیجه‌گیری؛ کیفیت، حاصلِ کنترلِ پیوسته است.
سولهٔ باکیفیت نتیجهٔ چند تست آخر کار نیست؛ حاصل مجموعه‌ای از کنترل‌های کوچک و مستمر در طول ساخت و نصب است. با تدوین ITP، اجرای بازرسی‌های مرحله‌ای، ثبت NCR و بستن Punch List، ریسک‌های پنهانِ جوش، پیچ، رنگ و تلرانس‌ها مهار می‌شود و هزینهٔ چرخهٔ عمر کاهش می‌یابد. برای بررسی گزینه‌های پوسته و آب‌بندیِ بهتر، صفحات ساندویچپانل آریابارون مرجع خوبی است. برای هماهنگی مترهٔ دقیق یا مشاورهٔ کنترل کیفیت پروژه، با فروش آریابارون تماس بگیرید: ۰۵۱-۳۶۲۲۸۸۰۰ (۲۰ خط) و ۰۵۱-۳۶۲۲۸۸۱۴.
