اگر چند پروژه پشت سر هم را تجربه کرده باشید، احتمالاً این صحنه برایتان آشناست: بتنریزی ساعتی برنامهریزی شده، همه چیز آماده است، اما درست در لحظهای که میکسر یا پمپ باید شروع به کار کند، یک صدای عجیب میآید و دستگاه از کار میافتد. چند نفر دور ماشین جمع میشوند، ابزار دستی بیرون میآید، تلفنها پشت سر هم زنگ میخورند، ساعت میگذرد و استرس به سقف میرسد. در نهایت یا دستگاه با یک تعمیر موقت راه میافتد و کسی نمیداند دفعه بعد کی دوباره میایستد، یا بتنریزی لغو میشود و چند روز برنامه پروژه جابهجا میشود.
خرابی ناگهانی ماشینآلات در کارگاه فقط یک «دردسر فنی» نیست؛ مستقیم روی برنامه زمانبندی، هزینهها، ایمنی و اعتماد کارفرما اثر میگذارد. از آن طرف، کارگاههایی هم هستند که ماشینآلاتشان شاید چندان جدید نباشد، اما به ندرت وسط کار زمینگیر میشوند. تفاوت این دو نوع کارگاه، در نوع برند دستگاهها نیست؛ در سیستم نگهداری و تعمیر ماشینآلات است.
در این مقاله میخواهیم نگهداری و تعمیر ماشینآلات در کارگاه را نه بهعنوان چند کار مقطعی «تعویض روغن» و «آچارکشی»، بلکه بهعنوان یک سیستم کامل ببینیم؛ سیستمی که اگر درست طراحی و اجرا شود، میتواند عمر ماشینها را بالا ببرد، خرابیهای ناگهانی را کم کند، هزینه سوخت و تعمیر را پایین بیاورد و آرامش خاطر نسبی برای مدیر پروژه و سرپرست کارگاه ایجاد کند. از دستهبندی ماشینآلات، طراحی برنامه نگهداری پیشگیرانه، چکلیستهای روزانه، فضای مناسب برای پارکینگ و تعمیرگاه، تا مدیریت قطعات یدکی، آموزش اپراتورها و مستندسازی را قدمبهقدم بررسی میکنیم.
چرا نگهداری و تعمیر ماشینآلات در کارگاه یک موضوع استراتژیک است؟
در نگاه سطحی، نگهداری و تعمیرات فقط «هزینه» است؛ هم وقت میگیرد، هم پول. اما اگر کمی عمیقتر نگاه کنیم، میبینیم که این هزینه در واقع نوعی سرمایهگذاری برای جلوگیری از خسارتهای بزرگتر است. مهمترین اثرات مستقیم و غیرمستقیم نگهداری و تعمیر مناسب را میتوان اینگونه خلاصه کرد:
- کاهش توقفهای ناگهانی: وقتی ماشین در لحظه حساس از کار میافتد، نه فقط خود آن دستگاه، که کل جبهه کار متوقف میشود.
- ثبات برنامه زمانبندی: پروژهای که ماشینهایش قابل پیشبینی کار میکنند، برنامههای دقیقتری میتواند بنویسد و به تعهداتش نزدیکتر بماند.
- کاهش هزینههای تعمیر پرهزینه: عیبهای کوچک، اگر به موقع دیده و رفع نشوند، خودشان را به شکل شکستهای بزرگ و گران نشان میدهند.
- افزایش عمر مفید ماشینآلات: ماشینهایی که درست نگهداری میشوند، چند پروژه را پشت سر هم همراهی میکنند و هزینه استهلاک واقعی هر پروژه را پایین میآورند.
- افزایش ایمنی: بسیاری از حوادث کارگاهی، بهطور مستقیم یا غیرمستقیم، به خرابی یا نقص عملکرد ماشینآلات مربوط است.
- کاهش مصرف سوخت و انرژی: ماشین سالم و تنظیم، سوخت و انرژی کمتری مصرف میکند و آلودگی و صدای کمتری ایجاد مینماید.
بنابراین، نگهداری و تعمیرات ماشینآلات نباید یک فعالیت «اضافی» تلقی شود؛ بلکه بخشی اصلی از مدیریت کارگاه است، درست در کنار برنامهریزی، تأمین مصالح و مدیریت نیروها.
ماشینآلات کارگاهی را چطور دستهبندی کنیم؟
قبل از طراحی هر برنامه نگهداری، باید بدانیم با چه نوع ماشینآلاتی طرف هستیم. یک دستهبندی ساده و کاربردی میتواند به شکل زیر باشد:
- ماشینآلات سنگین متحرک: لودر، بیل مکانیکی، بولدوزر، گریدر، رولر، لیفتراک، تاورکرین متحرک، جرثقیلهای چرخلاستیکی.
- ماشینآلات ثابت یا نیمهثابت: بچینگ بتن، پمپ بتن ثابت، کمپرسورهای بزرگ، ژنراتورها، پمپهای دائمی، وینچها.
- ماشینآلات و ابزارهای سبک: ویبراتور بتن، دریلها، هیلتی، فرز، دستگاههای برش سنگ و کاشی، ارهها، ابزارهای بادی.
- ماشینآلات حمل داخلی: چرخدستیها، واگنها، لیفتراکها، بالابرها، جرثقیلهای سقفی موقت.
- تجهیزات ویژه پروژه: تجهیزات خاص پایلکوبی، حفاری تونل، ماشینآلات نصب سازههای فلزی سنگین و…
برای هر یک از این گروهها، الگوی خرابی، نوع سرویس مورد نیاز، حساسیت به گردوغبار و رطوبت، و حتی نیاز به فضای نگهداری متفاوت است. برنامه نگهداری خوب، این تفاوتها را در نظر میگیرد و برای همه ماشینها نسخه یکسان نمیپیچد.
مفاهیم پایه در نگهداری و تعمیرات ماشینآلات
برای طراحی سیستم نگهداری و تعمیر در کارگاه، لازم است چند مفهوم اصلی را از هم تفکیک کنیم. این مفاهیم، در همه صنایع مشترکاند، اما در کارگاه جلوه خاص خودشان را دارند:
نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance)
نگهداری پیشگیرانه یعنی انجام سرویسها و بازبینیهای برنامهریزیشده قبل از خراب شدن دستگاه؛ بر اساس ساعات کارکرد، کیلومتر حرکت، تعداد سیکل کار یا زمان تقویمی. مثالهای ساده:
- تعویض روغن موتور و گیربکس بعد از تعداد مشخصی ساعت کارکرد.
- آچارکشی پیچهای اصلی در بازههای زمانی مشخص.
- بازبینی دورهای سیستم هیدرولیک و خطوط سوخت.
هدف نگهداری پیشگیرانه، جلوگیری از خرابیهای ناگهانی و افزایش عمر مفید تجهیزات است.
نگهداری اصلاحی (Corrective Maintenance)
نگهداری اصلاحی یعنی انجام تعمیر پس از وقوع خرابی؛ همان چیزی که در بسیاری از کارگاهها تنها نوع «تعمیرات» محسوب میشود. ماشین تا زمانی که کار میکند دست به آن نمیزنند، و وقتی خراب شد، تعمیرکار را صدا میکنند. در یک سیستم حرفهای، نگهداری اصلاحی هم لازم است، اما باید سهم آن نسبت به نگهداری پیشگیرانه، تا حد ممکن کم باشد.
بازبینی روزانه اپراتور
بسیاری از مشکلات قبل از آنکه به خرابی تبدیل شوند، با یک نگاه دقیق روزانه قابل تشخیصاند: نشتی روغن، صدای غیرعادی، تغییر رفتار دستگاه، لرزش، بوی سوختگی، طولانیتر شدن زمان استارت و… . اگر اپراتور آموزشدیده باشد و چکلیست داشته باشد، میتواند این علائم را به موقع گزارش کند و از تبدیل شدن آنها به خرابی جدی جلوگیری کند.
نگهداری پیشبینانه (Predictive Maintenance)
در پروژههای بزرگ و پیشرفته، گاهی از ابزارهای پایش وضعیت (مانیتورینگ ارتعاش، دما، فشار و…) برای پیشبینی خرابی استفاده میشود. در کارگاههای معمولی شاید این سطح پیشرفته بهطور کامل اجرا نشود، اما میتوان از ایده آن استفاده کرد؛ یعنی رصد برخی شاخصها (مثل دمای غیرعادی، کاهش محسوس قدرت، مصرف سوخت غیرعادی) برای تشخیص temprنگام مشکلات.
طراحی سیستم نگهداری و تعمیر ماشینآلات در کارگاه
سیستم نگهداری و تعمیرات در کارگاه، معادل کوچکشده یک سیستم صنعتی است؛ اما میتوان آن را با ابزارهای ساده پیاده کرد. گامهای اصلی:
۱. فهرست و شناسنامه ماشینآلات
اولین قدم، داشتن یک فهرست کامل از همه ماشینآلات و تجهیزات مهم است؛ نه فقط ماشینهای سنگین، بلکه ژنراتورها، کمپرسورها، بالابرها و حتی برخی ابزارهای سبک پرمصرف. برای هر دستگاه بهتر است اطلاعات زیر ثبت شود:
- نوع، مدل، شماره سریال.
- تاریخ ورود به پروژه، مالکیت (خرید، اجاره، مشارکتی).
- محل استقرار معمول (پارکینگ، جبهه کار، تعمیرگاه).
- برنامه پیشنهادی سرویس از طرف سازنده.
ثبت این اطلاعات در یک فایل ساده یا فرم کاغذی هم میتواند شروع خوبی باشد؛ مهم این است که «یونیفورم» باشند و دائماً بهروزرسانی شوند.
۲. استخراج برنامه سرویس از دفترچههای سازنده
بیشتر ماشینآلات، دفترچه راهنمایی دارند که در آن سرویسهای دورهای پیشنهاد شده است؛ مثل تعویض روغن بعد از X ساعت، تنظیم سوپاپ بعد از Y ساعت، تعویض فیلتر سوخت در بازه مشخص. در بسیاری از کارگاهها، این دفترچهها در اولین روز گم میشوند یا گوشهای خاک میخورند.
یک اقدام ساده و کمهزینه این است که برای هر ماشین، جدول سرویس پیشنهادی سازنده استخراج و در قالب یک صفحه جداگانه نگهداری شود؛ حتی میتوان خلاصه آن را روی دیوار تعمیرگاه یا در کابین راننده نصب کرد. این برنامه، پایه طراحی نگهداری پیشگیرانه است.
۳. برنامهریزی سرویس بر اساس ساعات کارکرد
برای ماشینهای متحرک و تجهیزات ثابت، باید راهی برای ثبت ساعات کارکرد پیدا کرد؛ مثلاً:
- استفاده از ساعتشمار روی خود دستگاه.
- ثبت ساعات کار در فرمهای روزانه اپراتور.
- استفاده از نرمافزارهای ساده ثبت ساعات کار.
وقتی ساعت کارکرد ثبت شود، میتوان بهراحتی دید که مثلاً پمپ بتن به سرویس بعدی نزدیک شده، یا لودر از حد سرویس عبور کرده است. بدون این داده، برنامه نگهداری فقط یک «آرزو» خواهد بود.
۴. طراحی فرمها و چکلیستها
سیستم نگهداری بدون فرم و چکلیست، به حافظه افراد وابسته میماند و این یعنی خطا. چند فرم ساده و کاربردی:
- فرم چکلیست روزانه اپراتور.
- فرم درخواست تعمیر.
- دفترچه سرویس هر ماشین (ثبت سرویسها و تعمیرات انجامشده).
- فرم ثبت ساعات کارکرد و سوخت مصرفی.
این فرمها لازم نیست پیچیده باشند؛ مهم این است که اجرا شوند و بهطور منظم مرور گردند.
فضای فیزیکی مناسب برای پارکینگ و تعمیرگاه ماشینآلات
ماشینآلاتی که در فضای گلآلود، بدون سایه، در معرض باران و آفتاب شدید رها میشوند، طبیعی است که زودتر خراب شوند و سرویس دادن به آنها سختتر شود. طراحی یک فضای مناسب برای پارکینگ و تعمیرگاه، بخشی جداییناپذیر از نگهداری ماشینآلات است.
پارکینگ و دپوی ماشینآلات
محوطهای که ماشینآلات در آن پارک میشوند باید ویژگیهای زیر را داشته باشد:
- کف نسبتاً سفت و قابل تردد (بتن، آسفالت یا حداقل بستر متراکم و شنریزی شده).
- شیب مناسب برای تخلیه آب سطحی و عدم تجمع آب زیر دستگاهها.
- فضای کافی برای مانور ماشینها بدون خطر برخورد.
- در صورت امکان، سایهبان یا سالن سبک برای محافظت در برابر باران و تابش آفتاب.
در پروژههایی که تعداد ماشینآلات زیاد است یا مدت پروژه طولانی است، استفاده از سولهها و سالنهای صنعتی فلزی برای ایجاد پارکینگ سرپوشیده و منظم، میتواند هم عمر تجهیزات را بالا ببرد و هم محیط کارگاه را مرتبتر و ایمنتر کند.
تعمیرگاه و فضای سرویس
تعمیرگاه قلب سیستم نگهداری و تعمیرات است؛ فضایی که در آن کارهای سرویس، تعمیرات سبک و گاهی تعمیرات سنگین انجام میشود. این فضا بهتر است:
- سرپوشیده و دارای تهویه مناسب باشد.
- کف مقاوم و قابل شستوشو داشته باشد.
- امکان دسترسی آسان به برق، روشنایی مناسب و ابزارهای اصلی فراهم باشد.
- محل مشخصی برای نگهداری ابزار، قطعات یدکی و روغنها داشته باشد.
در تجهیز کارگاههای حرفهای، معمولاً تعمیرگاه و دفتر فنی مرتبط با آن در یک فضای منسجم پیشبینی میشود. استفاده از یک ساختمان پیش ساخته برای تعمیرگاه و دفتر فنی تعمیرات این مزیت را دارد که هم سریع نصب میشود و هم میتوان در پروژههای بعدی نیز از آن بهره برد.
برای پوشش سقف این فضاها، استفاده از مصالح عایق و سبک که در برابر رطوبت و تغییرات دما مقاوم باشند، مانند ساندویچ پانل سقفی عایق برای سالنهای کارگاهی، به بهتر شدن شرایط کار تعمیرکارها و دوام تجهیزات کمک میکند.
چکلیست روزانه اپراتور؛ ساده اما حیاتی
اپراتور ماشینآلات، بیشترین زمان را با دستگاه میگذراند و اگر بداند چه چیزهایی را باید هر روز چک کند، میتواند خط دفاعی اول در برابر خرابیهای ناگهانی باشد. یک چکلیست روزانه میتواند موارد زیر را شامل شود:
- بررسی ظاهری دستگاه (نشتی روغن، سوخت، آب، شلنگها).
- کنترل سطح روغن موتور، روغن هیدرولیک، آب رادیاتور (در صورت سرد بودن موتور).
- بررسی وضعیت لاستیکها، رینگها، زنجیرها و اتصالات مکانیکی.
- تست ترمزها، فرمان، کلاچ، بوق و سیستمهای هشداردهنده.
- توجه به هر صدای غیرعادی، لرزش غیرمعمول یا تغییر رفتار دستگاه در طول روز.
این چکلیست باید کوتاه، قابل فهم و قابل اجرا باشد؛ میتوان آن را به صورت برگهای که در کابین یا روی بدنه دستگاه نصب شده، در دسترس اپراتور قرار داد. گزارش هر مورد غیرعادی باید بهطور رسمی به تعمیرگاه یا مسئول نگهداری منتقل شود.
مستندسازی تعمیرات و سرویسها
هر سرویس و تعمیر انجامشده روی ماشینآلات، در واقع یک داده ارزشمند است که اگر ثبت شود، در آینده میتوان با تحلیل آن الگوهای خرابی را شناخت و برنامه نگهداری را بهبود داد. برای هر دستگاه، خوب است یک «پرونده» در نظر گرفته شود که در آن موارد زیر ثبت شود:
- سرویسهای دورهای انجام شده (تعویض روغن، فیلتر، گریسکاری، تنظیمها).
- تعمیرات انجام شده (نوع خرابی، علت، قطعات تعویضشده، مدت زمان خواب دستگاه).
- نام تعمیرکار یا تیم مسئول تعمیر.
- هزینه تقریبی تعمیرات و قطعات.
در پروژههای بزرگ، این اطلاعات در نرمافزارهای تخصصی نگهداری میشود؛ اما در بسیاری از کارگاهها، یک پوشه فیزیکی یا فایل ساده هم میتواند نقطه شروعی مناسب باشد. مهم این است که اطلاعات «زنده» و قابل ارجاع باقی بماند.
مدیریت قطعات یدکی و مواد مصرفی
سیستم نگهداری بدون قطعات یدکی، مانند پزشک بدون دارو است. نبود یک فیلتر ساده یا یک شیلنگ مناسب، میتواند یک دستگاه را روزها از کار بیندازد. چند نکته در مدیریت قطعات یدکی:
- تعریف لیست قطعات یدکی بحرانی برای هر دستگاه (اقلامی که بدون آنها ماشین نمیتواند کار کند).
- نگهداری حداقلی از این قطعات در انبار، با توجه به زمان تأمین و قیمت.
- ثبت ورود و خروج قطعات یدکی در کنار ثبت سرویس و تعمیرات.
- نگهداری صحیح روغنها، گریسها، فیلترها و مواد مصرفی در فضای مناسب.
انبار قطعات یدکی بخشی از سیستم کلی انبار کارگاه است و باید با مدیریت انبار مصالح هماهنگ باشد؛ برای درک بهتر ارتباط این بخشها، مرور شیوههای کلی انبارداری در کارگاه در منابع تخصصی مانند مقالات مدیریت کارگاه و صنعت سازه و ساختمان میتواند دید جامعتری برای طراحی این زیرسیستم فراهم کند.
ایمنی در نگهداری و تعمیر ماشینآلات
کار با ماشینآلات سنگین و تعمیر آنها، همواره با خطراتی همراه است؛ از سقوط قطعات سنگین، لهشدن و گیر کردن دست و پا، تا شوک الکتریکی، سوختگی، انفجار و حریق. چند اصل کلیدی:
- خاموش و ایمن کردن دستگاه قبل از تعمیر: سیستمهای «قفل و برچسب» (Lockout/Tagout) حتی در سادهترین سطح، باید در تعمیرات جدی رعایت شوند.
- استفاده از تکیهگاههای مطمئن: هرگاه زیر دستگاه کاری انجام میشود، باید از جکها و پایههای مطمئن استفاده شود؛ هیچگاه فقط به جک هیدرولیکی اعتماد نکنید.
- حفاظت فردی: استفاده از دستکش مناسب، عینک، کفش ایمنی و گاهی ماسک تنفسی در محیط تعمیرگاه ضروری است.
- نظم و تمیزی تعمیرگاه: ابزارهای رها شده روی زمین، روغن ریختهشده و قطعات پخش و پلا، خطر لغزش، برخورد و سقوط را بالا میبرند.
- آموزش: تعمیرکارها و اپراتورها باید خطرات رایج و روشهای کار ایمن را بشناسند؛ حفظ جان افراد، از هر ماشین و برنامهای مهمتر است.
تأثیر شرایط محیطی بر نگهداری ماشینآلات
کارگاهها در شرایط اقلیمی متفاوتی قرار دارند؛ کوهستانی، گرم و خشک، ساحلی، مرطوب، پرگردوغبار، یخبندان و… . هر اقلیم، اثر خاصی روی رفتار ماشینآلات دارد و برنامه نگهداری باید با آن تطبیق پیدا کند:
- در مناطق سردسیر، راهاندازی سرد، یخزدگی سوخت و روغن، و تأثیر نمکهای یخزدا روی خوردگی باید جدی گرفته شود.
- در مناطق گرم و خشک، دمای بالای موتور و سیستم هیدرولیک، گرمای اتاق اپراتور و فرسودگی سریعتر لاستیکها و قطعات پلاستیکی مشکلساز میشود.
- در مناطق ساحلی و مرطوب، خوردگی فلزات، زنگزدگی اتصالات و آسیب دیدن سیستمهای برقی سرعت میگیرد.
- در محیطهای پرگردوغبار، فیلترهای هوا و روغن و سیستمهای خنککاری تحت فشار بیشتری قرار میگیرند.
در چنین شرایطی، نوع پوشش و سازهای که ماشینها در آن نگهداری میشوند نیز اهمیت بیشتری پیدا میکند؛ استفاده از سالنها و فضاهای سرپوشیده با پوسته عایق و تهویه مناسب، و حتی طراحی کانالهای هوادهی منظم (مثلاً با استفاده از کانالهای پیش عایق تأسیساتی برای تهویه تعمیرگاه و سالنهای ماشینآلات) میتواند اثرات منفی اقلیم را تا حد خوبی کاهش دهد.
نمونه جدول برنامه نگهداری برای انواع ماشینآلات کارگاهی
برای اینکه تصویر مشخصتری از برنامه نگهداری داشته باشیم، جدول زیر یک نمونه ساده از دستهبندی ماشینآلات و دورههای پیشنهادی بازبینی را نشان میدهد (اعداد صرفاً نمونه هستند و باید با دفترچه سازنده هماهنگ شوند):
| گروه ماشینآلات | نمونهها | بازبینی روزانه | سرویس دورهای پیشنهادی |
|---|---|---|---|
| سنگین متحرک | لودر، بیل مکانیکی، بولدوزر | چک روغن، سوخت، نشتی، لاستیک، سیستم ترمز | هر ۲۵۰ ساعت: تعویض روغن و فیلترها، آچارکشی، گریسکاری |
| ثابت و نیمهثابت | بچینگ، پمپ بتن، کمپرسور، ژنراتور | کنترل نشتی، صدا، دمای کارکرد، وضعیت شیلنگها | هر ۲۰۰–۳۰۰ ساعت: تعویض روغن، فیلتر، تنظیم سیستم سوخت و هوا |
| ابزار سبک | هیلتی، دریل، ویبراتور، برش سنگ | بررسی کابل، دوشاخه، کلیدها، محافظها | بازبینی ماهانه، تمیزکاری، تعویض زغال و قطعات فرسوده در صورت نیاز |
| حمل داخلی | لیفتراک، بالابرها، جرثقیلهای کوچک | چک ترمز، فرمان، کابلها، زنجیرها | بازرسی فنی دورهای (مثلاً ماهانه) برای سیستمهای لیفت و ترمز |
این جدول، جایگزین دفترچه سازنده نیست؛ اما میتواند چارچوب اولیهای برای طراحی برنامه نگهداری متناسب با شرایط هر پروژه باشد.
ارتباط سیستم نگهداری ماشینآلات با سایر اجزای تجهیز کارگاه
نگهداری و تعمیرات ماشینآلات در خلأ رخ نمیدهد؛ با تأسیسات برق و سوخت، انبار، حملونقل داخلی و حتی سازههای کارگاهی گره خورده است:
- برای انجام سرویس و تعمیر، نیاز به برق مطمئن و روشنایی کافی است؛ یعنی رابطه مستقیم با سیستم برقرسانی کارگاه.
- سوخت سالم و به موقع، برای سلامت موتور و پایداری عملکرد حیاتی است؛ پس سیستم سوخت و گازرسانی کارگاه نقش مهمی دارد.
- قطعات یدکی و مواد مصرفی، بخشی از انبار کارگاه هستند؛ نظم انبار، روی کارایی تعمیرگاه اثر دارد.
- مسیرهای حمل و نقل داخلی، باید امکان جابهجایی ماشینهای سنگین به تعمیرگاه را فراهم کنند؛ بنابراین طراحی راهها و مسیرهای دسترسی نیز با نگهداری ماشینآلات مرتبط است.
اگر به تجهیز کارگاه بهعنوان یک کل یکپارچه نگاه کنیم، میبینیم که سیستم نگهداری و تعمیرات ماشینآلات، یکی از گرههای مرکزی این شبکه است؛ گرهای که سلامت آن، تأثیر مستقیم بر کارایی باقی سیستم دارد.
چکلیست عملی برای طراحی و اجرای سیستم نگهداری و تعمیر ماشینآلات
برای جمعبندی عملی، میتوانید از این چکلیست بهعنوان نقشه راه در کارگاه خود استفاده کنید:
- تهیه فهرست کامل همه ماشینآلات و تجهیزات اصلی کارگاه.
- جمعآوری دفترچههای سازنده یا مشخصات فنی و استخراج برنامه سرویس پیشنهادی.
- طراحی شناسنامه برای هر دستگاه و ثبت اطلاعات اولیه (نوع، مدل، مالکیت، محل استقرار).
- تعیین روش ثبت ساعات کارکرد و استفاده از دستگاه (فرم روزانه، ساعتشمار و…).
- طراحی فرم چکلیست روزانه اپراتور و آموزش نحوه استفاده از آن.
- ایجاد فایل یا دفتر ثبت سرویسها و تعمیرات برای هر دستگاه.
- انتخاب و تجهیز فضای مناسب برای پارکینگ و تعمیرگاه، ترجیحاً سرپوشیده و منظم.
- تعریف لیست قطعات یدکی بحرانی و تعیین حداقل موجودی برای هر کدام.
- تدوین دستورالعمل ایمنی کار در تعمیرگاه و آموزش تیم تعمیرات و اپراتورها.
- بررسی دورهای عملکرد سیستم نگهداری: تعداد خرابی ناگهانی، مدت زمان خواب دستگاهها، هزینه تعمیرات و مصرف قطعات.
جمعبندی؛ نگهداری و تعمیر ماشینآلات، یک هزینه هوشمند برای نجات پروژه
نگهداری و تعمیر ماشینآلات در کارگاه، اگر فقط به شکل «تعمیر بعد از خراب شدن» دیده شود، همیشه یک هزینه سنگین و اعصابخردکن خواهد بود. اما اگر به آن بهعنوان یک سیستم برنامهریزیشده، با چکلیستها، ثبت اطلاعات، فضای مناسب، قطعات یدکی و آموزش نگاه کنیم، بهتدریج تبدیل به ابزاری میشود که پروژه را از خرابیهای ناگهانی و توقفهای بیموقع نجات میدهد.
ماشینآلات قلب تپنده بسیاری از پروژهها هستند؛ قلبی که اگر بهموقع مراقبت شود، سالها میتواند همراه پروژههای مختلف باشد و سرمایهگذاری اولیه شما را توجیه کند. از یک چکلیست ساده روزانه و یک فایل شناسنامه برای هر ماشین شروع کنید؛ با گذشت زمان و با اضافه شدن تجربه و داده، این سیستم میتواند به یکی از نقاط قوت اصلی کارگاه شما تبدیل شود.
